Duyu Bütünleme, kişinin bedeninden ve dış çevreden gelen duyusal bilgileri etkili bir şekilde işleyerek vücudu etkin bir şekilde kullanma yetisini sağlayan nörolojik bir süreçtir (A. Jean Ayres, 1989).
Duyu bütünleme teorisi, 1960-1970 yılları arasında Ayres tarafından geliştirilen bir öğrenme, davranış ve gelişim teorisidir. Bu teori, duyusal bilgilerin merkezi sinir sistemi tarafından işlenmesiyle ilişkilerini açıklar.
Duyu Bütünleme Terapisi’nin temel felsefesi, basit bir beceri olan çiçek koklamak gibi bir eylemde bile bireyin başarılı olabilmesi için tüm duyularının uyumlu bir şekilde çalışması gerektiğidir.
Tüm duyularımız, merkezi sinir sistemimizin bir parçasıdır. Eğer bireyin merkezi sinir sistemi duyusal bilgileri “alırken” veya “işlerken” düzgün bir şekilde çalışmazsa, ortaya çıkan sonuçlar düzgün olmayabilir.
Duyu Sistemimiz Bilinenin Aksine 8 Tanedir. Bunlar:
Vestibüler Duyu, denge duyusu olarak da bilinir ve beynin arka kısmı ile iç kulak arasında bulunur. Hareketin türünü, hızını, yönünü ve ağırlık merkezindeki değişiklikleri algılar.
Proprioseptif Duyu, vücut farkındalığı olarak da bilinir ve bireyin pozisyonunu ayarlaması, uygun mesafeyi belirlemesi gibi fonksiyonlarla ilişkilendirilir.
İnteroseptif duyu, iç organlardan gelen hislere dayanır ve susama, acıkma, tuvalet ihtiyacı hissi gibi günlük aktivitelerin anlamlandırılmasını sağlar.
Taktil Duyu, dokunma duyusu olarak bilinir ve düğme dikme, ayakkabı bağcıklarını bağlama gibi becerilerle ilişkilendirilir.
Tat ve koku duyuları, çeşitli tat ve koku algılarımızı sağlar.
İşitme duyusu, çevreden gelen sesleri anlamlandırmamıza yardımcı olurken, görme duyusu, ışıkla aktif hale gelerek çevremizi ve nesneleri anlamlandırmamıza ve ayırt etmemize yardımcı olur.
Bu duyusal uyarıcılara normalin dışında tepki veren çocuklar, duyusal bütünleme bozukluğu olabilir. Bu durumda, bireyin duyusal girdileri fark etme, düzenleme, yorumlama ve uygun cevap çıkarma yeteneği etkilenebilir.
Duyu bütünleme bozukluğu, farklı tanı gruplarıyla birlikte veya tek başına görülebilir. Otizm, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi çeşitli gelişimsel bozukluklarla ilişkilendirilebilir. Gelişimsel bozuklukları olan çocukların %40 ila %90’ında bu bozukluk tespit edilmiştir.
Ayres Duyu Bütünleme
Ayres Duyu Bütünleme, diğer duyusal müdahalelerden ayrılan bir marka adıdır ve Ayres’in duyu bütünleme teorisine dayalı benzersiz bir test ve tedavi yöntemini içerir.
Ayres’in Duyu Bütünleme Teorisi, beyin ile davranış arasındaki ilişkiye odaklanan bir teoridir ve insanların belirli davranışlarını ve karşılaştıkları problemleri anlamada derinlemesine bir yaklaşım sunar.
Bu teori, ilişkili problemleri azaltmak için etkili tedavi ve müdahale yöntemleri geliştirmeyi amaçlar ve tedavinin davranış üzerinde nasıl bir değişiklik yapabileceğini öngörür.
Pediatrik Ergoterapist Kimdir?
Pediatrik ergoterapist, çocukların bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olurken aynı zamanda çocukların rollerini yerine getirmeleri ve sosyal becerilerini geliştirmeleri için gerekli olan ince motor becerileri, duyusal-motor beceriler ve görsel-motor becerilerin gelişimine odaklanan çalışmalar yapar.
Ergoterapistin ilgilendiği bazı gruplar şunlardır:
- Duyu işleme bozukluğu yaşayanlar
- Otizm spektrum bozukluğu olanlar
- Down sendromlu bireyler
- Serebral palsi hastaları
- Beslenme bozukluğu olanlar
- Genetik bozukluklarla mücadele edenler
- Gelişimsel gecikmeler yaşayanlar
- Nörolojik hastalıklarla mücadele edenler
- Öğrenme güçlüğü yaşayanlar
- Kas güçsüzlüğü olanlar